Jongeren moeten het boerenleven zien, proeven en ervaren.
Klasseboeren is in het leven geroepen om leerlingen belevend te laten leren. Maar wat vindt het onderwijs eigenlijk van het initiatief? En nog belangrijker: hoe ervaren de kinderen en jongeren het bezoek aan een Klasseboerenbedrijf? Tijdens de afgelopen Week van de Klasseboer vroegen we het aan docenten en leerlingen van Het Hooghuis ZuidWest.
“Wie wil de koe scheren?”, vraagt de boer. Twee meiden in overall stappen enthousiast naar voren. Met scheerapparaat in de hand beginnen ze de roodbonte vacht te bewerken. Vandaag krijgen derdejaars vmbo-leerlingen praktijkles op Melkveebedrijf de Zonnenberg in Herpen. De les staat in het teken van voeding van de koeien en kalveren. Maar omdat de jongeren het scheren van de koeien eerder zo leuk vonden, mogen ze nog een keertje oefenen.
Eigenaars Wilma en Bert Zonnenberg stellen hun bedrijf het hele jaar open voor klassen. Van de kleintjes op de basisschool tot studenten aan de HAS. Vandaag is er een groepje middelbare scholieren op bezoek. En ze zijn er niet alleen vandaag. De leerlingen van Het Hooghuis ZuidWest in Oss krijgen acht weken lang praktijkles op het melkveebedrijf. Wilma en Bert ontwikkelden het lesprogramma in samenwerking met de school.
Leren in het groen
De ervaring op de boerderij is erg belangrijk voor de leerlingen. Ze hebben dit schooljaar namelijk voor profiel groen gekozen. “Daaronder valt dierverzorging en dierhouderij, hovenierswerk, bloemschikken, plantenteelt en voeding”, somt hun docent Kim van Slingerland op. “Het is heel breed. Daarom komen we hier, want wij kunnen dat niet allemaal op school aanbieden. Het zou goed kunnen dat ze op hun eindexamen bijvoorbeeld de stalkwaliteit moeten beoordelen. Of de gezondheid van een dier moeten bepalen.” En dát leren ze alleen op een echt boerenbedrijf.
Alles zien en doen
De jongeren beginnen hun dag met het voeren van de kalfjes. Niet veel later krijgen ze te zien wat de volwassen koeien nu eigenlijk eten. In het gras staan emmers met aardappelvezel, muesli, mais, kuilgras en meer. Natuurlijk wordt er daarna ook een bezoekje gebracht aan de stallen. Als de leerlingen met de hooivorken in de weer gaan, vliegt het stof in ‘t rond.
“Ik vind de les vandaag heel leuk”, merkt leerling Martijn de Jong op. “We zijn steeds op verschillende plekken en zien alles van de boerderij. Tijdens de vorige les waren we bijvoorbeeld bezig met koeien melken. Dat was ook leuk, maar duurde best lang, waardoor we niet veel andere dingen konden doen.”
Dierenliefde
Martijn is verbaasd over hoe het er op een melkveebedrijf aan toegaat. “Ik had er wel een beeld bij”, begint hij. “Ten minste, dat dacht ik. Mijn opa heeft een kleine boerderij gehad, maar hier is alles weer anders. De machines zijn groter, de boerderij is groter en er is meer te doen.”
Martijn weet nog niet of hij later zelf op een boerenbedrijf wil werken. Maar als hij daar voor kiest, wil hij hoe dan ook met dieren werken. “Ik heb biologie en dieren altijd al interessant gevonden. Daarom heb ik ook voor dit profiel gekozen.”
Zien, proeven en ervaren
David van Bergen is docent groen bij Het Hooghuis. “We kunnen onze leerlingen het boerenbedrijfsleven wel uit een boek leren”, begint hij. “Maar ze moeten het ook zien, proeven en ervaren. Om vervolgens ter plekke vaardigheden op te doen die ze later kunnen gebruiken. Daarom is het zo mooi dat agrarische bedrijven zoals deze ze die ervaring willen bieden.”
De lessen op Melkveebedrijf De Zonnenberg zijn een combinatie van praktijk en theorie. Terwijl de jongeren aan het werk zijn, hebben ze steeds een opgaveblad en pen bij zich. “We maken tussendoor opdrachten”, legt leerling Dominique Nelissen uit. “Aan het einde van de dag gaan we binnen zitten en geven we een samenvatting van wat we gedaan en geleerd hebben. Vaak legt Wilma dan nog wat dingen uit.”
Schuurmachine
Dominique heeft al vaker koeien gemolken. Ze helpt haar opa en oma regelmatig in hun veehandelbedrijf. Toch leert ze op De Zonnenberg nog van alles bij. “Ik vond het heel interessant om te zien hoe je een koe scheert”, zegt ze. “We mochten ook een keer meekijken terwijl Bert een koe ging bekappen. Ik heb zelf een paard, maar bij een koe doe je dat weer heel anders. Bert gebruikte een soort schuurmachine om de hoeven weer netjes te maken. Dat had ik niet verwacht!”
Boerenbewustwording
Kim en David willen hun leerlingen vooral bewustwording meegeven. “Het is allemaal niet zo vanzelfsprekend”, zegt David. “Voedsel is er niet zomaar. Welke processen er allemaal aan vooraf gaan, ervaren ze hier in de praktijk. En we hopen ze dat ze deze kennis ook met anderen delen, want we merken nog altijd dat veel jonge mensen niet weten waar hun eten vandaan komt.”
Dit artikel is in juni 2023 verschenen op de website van AB Werkt.